Het was afgelopen weken helaas weer volop in het nieuws: incassobureaus die zich niet aan de regels houden en een onjuiste handelswijze hanteren. Door middel van bangmakerij en het onnodig opjagen van de kosten is het niet vreemd dat deze bureaus in de volksmond ook wel incasso ‘cowboys’ worden genoemd. Reden genoeg voor de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) het toezicht op deze malafide incassobureaus te verscherpen. Soms zijn dit zelfs grote kantoren met een degelijke en betrouwbare uitstraling. Dat maakt het lastig om hen te herkennen.

De actualiteit heeft voor ons aanleiding gegeven om de regels nog maar eens onder de loep te nemen en te kijken waar het bij veel incassobureaus fout gaat. Want niet altijd worden de fouten bewust gemaakt. Vaak gaat het gepaard met onwetendheid, missen van wetswijzigingen en onvoldoende juridische kennis of ervaring op het gebied van incassowerkzaamheden.

Gevolgen onzuivere handelspraktijken

De handelspraktijken van de incassobureaus hebben niet alleen gevolgen voor hen zelf – de ACM en de AFM kunnen boetes berekenen die oplopen tot maar liefst € 900.000,- maar ook de schuldenaren zijn regelmatig de dupe. De handelswijze van de incassobureaus zorgen voor onnodige problemen aan de kant van de schuldenaar. Denk hierbij aan hoge, onnodige kosten en emotionele stress door de druk die op hen wordt uitgeoefend. Toch is dit vaak onbekend bij schuldenaren. Uit de praktijk blijkt dat veel schuldenaren niet weten wat een incassobureau wel en niet mag doen. Door het gebrek aan deze kennis, kunnen deze vermeende incasso-cowboys dus ongestoord hun gang gaan.

Verboden incassokosten bij krediettransacties

De overtredingen waaraan zij zich schuldig maken zien onder andere op het versturen van (verboden) administratie- of herinneringskosten, berekenen van te hoge incassokosten, het uitoefenen van ontoelaatbare druk en het rekenen van incassokosten over krediettransacties. Vooral bij dit laatste gaan de incassobureaus geregeld de fout in. Krediettransacties zien op vorderingen die voortvloeien uit een geldlening, huurkoop en koop op afbetaling. Veel incassobureaus brengen voor deze vorderingen incassokosten in rekening, terwijl dit volgens de Wet Consumenten Krediet (Wck) NIET is toegestaan. Hierdoor wordt vaak teveel betaald, waardoor er een onverschuldigde betaling ontstaat. Volgens de Wck zijn deze incassokosten verboden. Echter, er zijn uitzonderingen op deze regel. Leningen boven de €40.000,- of leningen die onder hypothecaire zekerheid zijn verleend, zijn uitgesloten van de regel uit de Wck. Daarnaast geldt de regel niet voor de betaling binnen 3 maanden nadat de geldsom beschikbaar is gesteld of het product is geleverd; het een overeenkomst betreft tussen particulieren; of wanneer de effectieve rente niet meer bedraagt dan de wettelijke rente.

Up-to-date blijven

Ondanks de negatieve publiciteit rondom incassobureaus, zijn er genoeg kantoren die zich wel aan de wettelijke regels houden. Hierbij is het van groot belang om eventuele wetswijzigingen goed in de gaten te houden en nascholing te volgen, zodat je als incassokantoor altijd up-to-date blijft wat betreft de actuele regels rondom incassoprocedures. Zo heeft de Hoge Raad op vrijdag 25 november 2016 (zaaknr. 16/02885), nog een zeer belangrijke uitspraak gedaan over de vergoeding van de buitengerechtelijke incassokosten en de juridische eisen aan de veertiendagenbrief, met name de definitie van “veertien dagen”. Daarover in een volgend blog echter meer.

Wij hechten als (incasso)juristen zeer aan een correcte handelswijze die in overeenstemming is met de meest recente wetgeving. Dit om onze klanten, maar ook zeker de schuldenaar niet onnodig verder in de problemen te brengen.

Vragen over wettelijke regels met betrekking tot incasso? Of andere vragen? Aarzel niet om contact op te nemen (0341-844648 / info@mulderijbedrijfsjuristen.nl) of loop gerust eens binnen tijdens ons gratis inloopspreekuur, iedere dinsdag van 9-10 uur aan de Putterweg 6 te Ermelo.

Dit blog is geschreven door Femke van Leeuwen LLB, werkzaam als juridisch medewerkster bij Mulderij Bedrijfsjuristen (incasso- én rechtsbijstand)

Vanaf 8 november 2016 houden Mulderij Bedrijfsjuristen en incassobureau Spinckers een gratis inloopspreekuur. Beide kantoren kwamen tot dit initiatief, omdat blijkt dat voor veel ondernemers -om verschillende redenen- de stap naar een incassobureau of jurist nog vrij groot is. Met een gratis inloopspreekuur maken wij de drempel zo laag mogelijk. Iedere ondernemer heeft wel eens te kampen met slecht of niet betalende klanten of heeft juridisch advies nodig en wij helpen u graag verder.

Het inloopspreekuur vindt iedere dinsdag van 9-10 uur plaats op het kantoor van Mulderij Bedrijfsjuristen aan de Putterweg 6 te Ermelo.

Geen enkele vraag is vreemd of gaat ons te ver. Maar om u een beeld te geven, geven we een aantal voorbeelden:

1. Incasseren van openstaande rekeningen of schulden;
2. Advies of ondersteuning bij slecht betalende klanten
3. Rechercheonderzoeken / verhaalsonderzoeken (“valt er iets te halen?”) door een oud-rechercheur bij de politie
4. Uitvoeren van incassoprocedures bij kantonrechter (“gerechtelijke incasso”)
5. Incasso kort geding (bij “spoedincasso”)
6. Huurschulden en ontruimingsprocedures
7. Terugeisen of terugbetalen van geldleningen (ongeacht de hoogte)
8. Niet-betaalde en opeisbare koopsommen (ongeachte de hoogte)
9. Car Repo Service (terughalen van leaseauto’s en andere objecten)
10. Geschillen over de betaling van facturen of schulden (zgn. “betwiste geldvorderingen”)
11. Advies over beslagleggingen (conservatoir en executoriaal beslag)
12. Faillissement en incasso
13. Aansprakelijkheidsrecht: u bent aansprakelijk gesteld of u wilt een ander (bedrijf) aansprakelijk stellen
14. Contractenrecht. U heeft een contract of leveringsvoorwaarden en wilt die laten checken (“quick scan”) of advies over nieuwe algemene voorwaarden c.q. een nieuw contract (diverse soorten contracten)
15. Arbeidsrechtelijke vragen of beoordelen van een arbeidsovereenkomst (bij complexe vragen werken wij nauw samen met een gespecialiseerde arbeidsrechtadvocaat)
16. Bouwrecht en aansprakelijkheid
17. Consumentenrecht
18. Mediation

En nog veel meer. Mocht er een vraag zijn over een onderwerp dat buiten onze specialisaties ligt, dan geven wij dat uiteraard eerlijk aan. Die vraag zetten wij vervolgens uit bij ons netwerk. We werken namelijk nauw samen met diverse andere specialisten: fiscalisten, gerechtsdeurwaarders en verschillende gespecialiseerde advocaten. Op die manier kunnen wij u altijd helpen, direct of op korte termijn.

Graag tot ziens!

Regelmatig krijg ik in diverse varianten de vraag of een stiekem gemaakte geluidsopname van een telefoongesprek gebruikt mag worden als bewijs. In onze incassopraktijk, maar ook in onze juridische praktijk, komt dit telkens weer terug, bijvoorbeeld: “Kan ik mijn geldlening van € 50.000,- terugkrijgen, omdat dit telefonisch is afgesproken”?  Of de vraag die mij vorige week nog werd gesteld: “Heb ik recht op de koopsom van € 30.000,- van de trappen en kozijnen die ik telefonisch heb verkocht? Het komt in de praktijk echt voor dat hiervan niets op papier staat, laat staan dat ervoor is getekend.

In dit blog zal ik de vraag beantwoorden of het opnemen van telefoongesprekken onrechtmatig is. Stel dat u hierdoor hét bewijs in handen hebt dat uw contractspartij zijn afspraken niet nakomt en hij/zij in strijd met de waarheid ontkent dat die specifieke afspraken zijn gemaakt. Dan heeft u een juridisch probleem. Mag u die geluidsopname dan gebruiken bij de burgerlijke rechter?

Hieronder zet ik op een rijtje wat wel en niet mag.

Gesprekken opnemen, mag dat?
Het is juridisch toegestaan om telefoongesprekken, waar u zelf aan deelneemt, op te nemen. Zo mag u gesprekken opnemen om later terug te kunnen luisteren. Denk hierbij aan een informatief gesprek met een familielid of vriend(in). Zolang u het voor privédoeleinden gebruikt, hoeft u uw gesprekspartner in principe niet vooraf op de hoogte te brengen.

Wanneer u dus via de telefoon een duidelijke afspraak maakt, mag u dit telefoongesprek best opnemen ter bevestiging van de afspraak. Daar is niets mis mee. Wel kunnen er later scheve gezichten ontstaan als blijkt dat u ‘stiekem’ gesprekken hebt opgenomen. Mensen ervaren dat als onprettig en voelen zich vaak “overvallen”. Zeker als u deze opgenomen gesprekken wilt gebruiken in de rechtszaal, zal dat natuurlijk op weerstand stuiten. De andere partij zal kunnen stellen dat het opnemen van het gesprek onrechtmatig is geweest. Maar is dat ook zo?

Onrechtmatig verkregen bewijs?
Een hardnekkig misverstand is dat het bewijs van een opgenomen gesprek “onrechtmatig verkregen bewijs” zou zijn. Dat is niet juist. Een stiekem opgenomen telefoongesprek mag gewoon worden gebruikt als bewijs en worden voorgelegd aan de burgerlijke rechter, zoals de kantonrechter. In het civiele recht, waar burger A tegenover burger B staat, is in principe al het bewijs toegestaan. Dat geldt uiteraard ook tussen bedrijven onderling (B2B).

Ook in strafzaken mag u als burger in principe gesprekken opnemen en dit als bewijs aanbieden, bijvoorbeeld als dit bewijs oplevert van chantage of bedreiging. Bij een strafrechter mag het OM geen onrechtmatig verkregen bewijs gebruiken. Als burger of bedrijf hoeft u zich echter niet te houden aan de strenge eisen die gelden voor het OM.

Is opnemen dan nooit onrechtmatig?
De civiele rechters hanteren een open systeem, wat inhoudt dat bij de civiele rechter al het bewijs is toegelaten, tenzij er sprake is van een aantal specifieke uitzonderingen. Dus in principe mogen alle middelen worden gebruikt als bewijs, dus ook stiekem opgenomen telefoongesprekken. Zelfs als het bewijs -in strafrechtelijke zin- onrechtmatig is verkregen, kan het als bewijs worden gebruikt voor de burgerlijke rechter. Er zijn wel grenzen, maar die grenzen zijn niet snel bereikt.

U gaat juridisch pas over de schreef waar het belang van privacy van de andere gesprekspartner groter is dan het belang van de waarheidsvinding. U overschrijdt dus een juridische grens bij een ontoelaatbare inbreuk op de privacy. De rechtspraak omschrijft dit als “bijkomende omstandigheden” die maken dat de privacy is geschonden. Dat lijkt een vage norm en dat is het ook. De rechter moet dan in dit grijze gebied de knoop doorhakken en beoordelen of het bewijs ook onrechtmatig verkregen is.

Kortom, het opnemen van uw gesprekspartner kan onrechtmatig zijn wanneer u een inbreuk maakt op zijn privacy, maar dat betekent nog niet dat het niet gebruikt kan worden als bewijs in een procedure bij de burgerlijke rechter. Hoofdregel is dus dat een opname van een telefoongesprek gewoon in de rechtszaal kan worden gebruikt.

Tips en tricks
Uit de wet en rechtspraak komt een duidelijk beeld van wat wél en wat niet mag en dat is veel meer dan menigeen denkt.

Tips:

• Het kan zijn dat u mondeling afspraken heeft gemaakt zonder schriftelijke bevestiging. Mijn advies is om die persoon terug te bellen, vervolgens het gesprek op te nemen en de andere partij uit te lokken om nogmaals zijn afspraak te bevestigen. Voor diegene die nog twijfelt of dit is toegestaan: ja, dit mag! Vanzelfsprekend is dit alleen nodig als u aanleiding heeft om te denken dat uw contractspartij zijn verplichtingen niet zal nakomen, bijvoorbeeld omdat hij geen schriftelijk akkoord wil geven. Wellicht voelt dat niet goed, maar als het om grote (financiële) belangen gaat, is dit de enige manier om alsnog uw juridische gelijk te halen;
• Confronteer uw contractspartij met de opname. Als u dat een te grote stap vindt, dan kunnen wij dat vanzelfsprekend voor u doen. Hoe dan ook: de kans dat uw contractspartij het laat aankomen op een rechtszaak is daarmee al een stuk kleiner geworden. Hij kan de gemaakte afspraak immers niet langer betwisten en zal waarschijnlijk overstag gaan;
• Het aangaan van een (telefonische) mondelinge overeenkomst is af te raden, zeker als u dat bedrijf niet kent. Kies dus altijd voor een bevestiging via een getekend contract of een akkoord per e-mail. Kan het toch niet anders, dan is een opname een “laatste redmiddel”. Anders is het uw woord tegenover het woord van de wederpartij. Met andere woorden: u heeft gelijk, maar u zult geen gelijk krijgen;
• Een opgenomen gesprek is vaker wél dan niet toelaatbaar bij de rechter als bewijs. Dat betekent niet dat deze opname openbaar mag worden gemaakt. Dit kan namelijk onrechtmatig zijn wegens schending van de privacy, waardoor u aansprakelijk kunt worden gehouden voor eventuele (gevolg)schade.

Heeft u vragen over dit blog? Of heeft u advies nodig over een concrete zaak? Neem dan gerust contact op.

Dit blog is geschreven door mr. Arwin Mulderij, o.a. gespecialiseerd in het overeenkomstenrecht. Hij verleent rechtsbijstand en procesbijstand aan bedrijven.