Incasso in het buitenland – Profiteer van de volgende regel!
25 september 2017
Een veelgestelde vraag: incasso in het buitenland is zeker lastig? Die vraag is niet zo vreemd: door de (grote) afstand is de niet-betalende klant slecht te bereiken en verloopt de communicatie vaak moeizaam. Directe aansturing van de zaak vanuit Nederland is al een grote uitdaging, laat staan een persoonlijk bezoek aan de schuldenaar. Vaak zijn de gerechtelijke incassoprocedures minder effectief of simpelweg te duur voor de schuldeiser.
Kortom, de ervaring leert dat incasso in het buitenland inderdaad lastiger is dan in ons eigen land. Als incassant moet je dus beschikken over specifieke kennis en vaardigheden om een dergelijke incasso opdracht tot een goed einde te brengen.
Europese incassoprocedure
Voor niet-betwiste geldvorderingen (‘harde’ facturen die zonder reden niet worden betaald) hebben we in Europa een speciale procedure: de Europese Betalingsbevelprocedure oftewel de EBB-Procedure. Die leidt tot een rechterlijke uitspraak die in heel Europa geldig is, het Europees Betalingsbevel, een soort Europees dwangbevel.
Die procedure is eenvoudig en ook tamelijk effectief, maar heeft één belangrijk nadeel: een onwillige schuldenaar die een klein beetje het klappen van zweep kent, hoeft alleen maar te beweren “ik ben het oneens met de factuur” en de schuldeiser heeft al een incassoprobleem. Met andere woorden: de schuldeiser krijgt dan geen betalingsbevel of kan deze niet laten uitvoeren (de details van die procedure laat ik hier verder onbesproken). Helaas zijn dan alle kosten en moeite voor niets geweest.
In die situatie zou u dan bijvoorbeeld naar het buitenland moeten uitwijken om daar via een buitenlandse collega een gerechtelijke incassoprocedure te starten. Veel schuldeisers hebben hier helemaal geen trek in en boeken de openstaande vordering dan maar teleurgesteld af. Althans: dat is mijn ervaring in de afgelopen vijftien jaar. In feite is het een vorm van kapitaalvernietiging.
Contract / leveringsvoorwaarden
Is daar wat tegen te doen? Jazeker, dat kunt u voorkomen door een speciale regel in uw contract of leveringsvoorwaarden op te nemen: het zogenaamde ‘forumkeuzebeding’. Dan maakt het niet meer uit of de vordering ’hard’ is of dat bezwaar tegen de factuur wordt ingesteld. In alle gevallen kunt u namelijk terecht bij de Nederlandse rechter voor een incassoprocedure die volgens Nederlandse regels wordt gevoerd. Dat blijkt in de praktijk al enorme ’preventieve werking’ te hebben. Er gaat dan immers veel meer dreiging uit van onze incasso-acties dan de situatie dat we géén dwangmaatregelen kunnen inzetten (bij hoge geldvorderingen ligt het genuanceerder). De kans is groot dat de schuldenaar onder druk van een kort geding bij een rechtbank in Nederland alsnog eieren voor zijn geld kiest. Helaas blijkt dit forumkeuzebeding, zelfs bij grote ondernemingen, niet altijd in de opdrachtbevestiging of algemene voorwaarden te staan. Of het blijkt dat die er wel is, maar de opdrachtgever daarmee niet heeft ingestemd. Let hier goed op, want een dergelijke fout kan u duur komen te staan.
Ik zal een en ander toelichten aan de hand van een praktijkcase die ik recent heb behandeld.
Actuele case
Levering speeltoestellen aan Belgische partij
Een paar weken geleden werd ik gebeld door een bouwbedrijf Brink-Build4Fun* met als specialisatie het bouwen van houten speeltoestellen. De heer Brink* belde me nogal opgewonden op, want hij voelde zich zeer onrechtvaardig bejegend en wilde dat ik direct een kort geding bij de kantonrechter zou starten. Wat was er gebeurd? Afgelopen zomer had hij houten speeltoestellen verkocht aan een Belgische afnemer, de heer Verdun*, eigenaar van een grote speeltuin in Wallonië. De waarde van de speeltoestellen was ongeveer € 9.000,- voor hem een prachtige order.
Zijn transporteur had de speeltoestellen afgeleverd en ter plaatse in Wallonië bezorgd. De heer Verdun had persoonlijk de pakbon ondertekend voor akkoord met bijvoeging van de factuur (betalingstermijn van 30 dagen).
Verhit telefoongesprek
Na 30 dagen werd niet betaald en Verdun reageerde in eerste instantie niet op herinneringen. Totdat Brink zijn geduld begon te verliezen en een boos telefoontje pleegde met het dringende verzoek tot directe betaling. Verdun meldde op hoge toon dat hij “niet voornemens was om ook maar een cent te betalen”, omdat naar eigen zeggen de speeltoestellen ‘gevaarlijk waren voor kinderen’. Na enig doorvragen, bleek dat één enkel speeltoestel te zijn met diverse ‘uitstekende houtspaanders’. Verdun bleef verder nogal vaag en verbrak uiteindelijk de verbinding.
Verweer van Verdun
Brink meldde zich vervolgens bij mij met verzoek om deze -buitenlandse- factuur te innen. Verdun reageerde op mijn brief met een e-mail: “Ik betwist de factuur, aangezien uw cliënt een enorme wanprestatie heeft geleverd. Er zijn tal van speeltoestellen met diverse uitstekende houtspaanders”. Tevens heb ik aanzienlijke schade geleden, omdat diverse kinderen zich hieraan hebben verwond en ik die (letsel)schade heb vergoed.
Bewijs van schade
Ik vroeg uiteraard om onderbouwing van die schade, omdat ik direct twijfel voelde bij zijn verhaal. Die twijfel werd versterkt doordat Verdun zelfs nog geen begin van enig bewijs leverde voor zijn stellingen, terwijl de wet (artikel 150 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering) die bewijslast wel bij hem legt. Verdun verklaarde bijna triomfantelijk “Ja uiteraard, ik heb voldoende foto’s!” Wat bleek: hij kon mij een close-up tonen, waarop inderdaad één uitstekende houtspaander was te zien. Echter, sterk uitvergroot (waardoor de spaander heel groot leek) en al zeker niet ‘diverse houtspaanders’. En bewijs voor geleden ‘schade’ kon hij al helemaal niet leveren, ondanks mijn diverse verzoeken.
Ik heb hem nogmaals gesommeerd om te betalen met verwijzing naar artikel 6:262 Burgerlijk Wetboek. Hij mag immers alleen een bedrag inhouden dat in verhouding staat tot de gebreken, maar zeer zeker niet het gehele bedrag. Vervolgens bleef het helemaal stil aan de zijde van Verdun.
EBB-procedure?
Wat nu? De enige oplossing is het direct starten van een gerechtelijke incassoprocedure. Verdun was het niet eens met de factuur, dus een Europese Betalingsbevelprocedure (EBB-procedure) viel al direct af. Het risico was immers te groot dat Verdun de vordering ook in die procedure zou gaan betwisten. Zoals hiervóór is uitgelegd, kan en mag een schuldenaar volstaan met “Ik ben het niet eens met de factuur”. Verdun zou dat zeker gaan doen, was onze verwachting.
Incassoprocedure in het buitenland?
Dat betekende dat ik helaas geen snelle EBB-procedure kon starten, maar een ‘gewone’ rechtszaak waarin de wederpartij, wellicht via een advocaat, de vordering inhoudelijk zou gaan betwisten. In vergelijkbare zaken start ik meestal een incasso kort geding bij de Kantonrechter, een spoedprocedure, waardoor je snel over een vonnis beschikt. De vraag was echter of dat wel kon. Welk recht is van toepassing? Is dat Nederlands of Belgisch recht? Welke rechter is bevoegd? De Nederlandse of de Belgische rechter? De speeltoestellen zijn afgeleverd in België, zodat volgens de internationale bevoegdheidsregels het Belgische recht van toepassing is en de Belgische rechter bevoegd zou zijn.
Brink-Build4Fun zag dat niet zitten, omdat hij in België voor een Belgische rechter zou moeten procederen. Vertegenwoordiging door een Belgische advocaat zou in dit geval verplicht zijn. Wij hebben uitstekende relaties met Belgische advocaten, maar voor hem was die drempel echt te hoog (te hoge kosten in verhouding tot het bedrag) en het zou ook vreselijk lang gaan duren voordat hij uiteindelijk zijn geld zou hebben, natuurlijk dé reden waarom hij ons had ingeschakeld.
Onmacht
De heer Verdun heeft dat geweten, vermoeden wij. Ik kon Verdun niet onder druk zetten om tot betaling over te gaan. Dat heeft alleen zin als je écht de incassoprocedure (bijv. een kort geding) kunt starten, dus de ‘daad bij het woord kunt voegen’. Dat kon ik niet, omdat Brink dat -begrijpelijk- niet wilde en dat wist Verdun. Sterker nog: vermoedelijk was dat zelfs zijn strategie. Hij bleef rustig achterover leunen met ‘gratis’ speeltoestellen. Super frustrerend voor de heer Brink, maar ik kon helaas niets uitrichten.
Brink-Build4Fun had wel algemene voorwaarden, maar geen geldig forumkeuzebeding (zie hierna het kopje “forumkeuzebeding”). Daarom heeft hij uiteindelijk gekozen om de vordering af te boeken. Frustrerend en hij voelde grote onmacht. Dit afboeken was uiteraard niet nodig geweest wanneer hij een geldig forumkeuzebeding had laten opstellen of had laten toevoegen aan zijn algemene voorwaarden.
Forumkeuzebeding bij internationale handel
Een forumkeuzebeding is een artikel in een contract (of leveringsvoorwaarden) waarin het gerecht en het land wordt aangewezen dat bevoegd is om een geschil te beslechten. Meestal vindt u zo’n beding in het laatste artikel van de algemene leveringsvoorwaarden. Het is een korte en eenvoudige bepaling, maar voor iedere ondernemer die zaken doet met een buitenlandse partij van cruciaal belang. Het kan het verschil zijn tussen een betaalde factuur en een onbetaalde factuur! En dan maakt het niet zoveel uit welk ander land dat is. Een goed geformuleerd forumkeuzebeding zorgt ervoor dat u naar een Nederlandse rechter kunt gaan met toepassing van Nederlands recht. Europese regelgeving (artikel 25 lid 1 sub b van de EEX-Verordening) bepaalt namelijk dat de Nederlands rechter in zo’n situatie exclusief bevoegd is. Het voordeel is dat procederen in eigen land goedkoper en eenvoudiger is dan in het buitenland. In veel gevallen zal de gerechtelijke incassoprocedure niet eens nodig zijn, omdat de schuldenaar vooraf al overstag zal gaan en snel de openstaande vordering aan u zal betalen.
Onbetrouwbare opdrachtgever
Als uw buitenlandse afnemer een klein beetje het ‘klappen van de zweep’ kent en niet te goeder trouw is, dan is het voor deze klant zeer eenvoudig om een rekening onbetaald te laten. Dat geldt zowel bij internationale diensten, als bij levering van goederen in het buitenland.
Heeft u geen forumkeuzebeding in uw algemene voorwaarden staan en is de openstaande factuur lager dan € 10.000,00, dan is de stap naar een buitenlandse advocaat vaak te groot of te duur in verhouding tot het bedrag. U blijft zitten met een onbetaalde rekening met alle gevolgen van dien.
Doet u regelmatig zaken met buitenlandse opdrachtgevers? Of wilt u een openstaande rekening in het buitenland laten incasseren? Dan kan een contract mét forumkeuzebeding het verschil zijn tussen een betaalde factuur of een onbetaalde factuur. Vraag gerust ons vrijblijvend advies.
*de gebruikte namen in dit blog zijn om privacyredenen gefingeerd
Dit blog is geschreven door mr. Arwin W. Mulderij, directeur van Mulderij Bedrijfsjuristen BV en als jurist gespecialiseerd in (buitenlandse) incasso, algemene voorwaarden en ondernemingsrecht.
k had 2012 huis gekocht in belgie , maar 1.50 half jaar geprobeerd verblijf vergunning te regelen, toen weigeert de belgische regering. moest ik huis verlaten terug wonen in nedeland, heel veel geprobeerd om huis te verkopen, maar lukt het niet. uiteindelijk alles uit de hand gelopen. bank had uis verkoopt. aarna 7 jaar heb ik niks gehoord, nu deze week een brief van een nederlandse incaso brueu ontvangen. wat moet ik doen?
Uw vraag is me niet geheel duidelijk, zodat ik die via deze weg niet kan beantwoorden. Ik verzoek u ons te bellen via 0341844648. Bij voorbaat dank.